Πνευματικά δικαιώματα δεν υπάρχουν. Οι ιδέες πρέπει να κυκλοφορούν ελεύθερα. Άρα...
... η αντιγραφή όχι απλώς επιτρέπεται αλλά είναι και επιθυμητή, ακόμη και χωρίς αναφορά της πηγής!

Η γλώσσα κόκκαλα τσακίζει

- "Ο λόγος που μ' άφησες έξω από την υπόθεση", είπε ήσυχα, "ήταν ότι νόμισες πως η αστυνομία δεν θα πίστευε ότι σκέτη περιέργεια μ' έσπρωξε να κατέβω εκεί κάτω χτες το βράδυ. Θα υποψιάζονταν ίσως ότι είχα κάποιον ύποπτο λόγο και θα με σφυροκοπούσαν μέχρι να σπάσω".
- "Πώς ξέρεις αν δεν σκέφτηκα το ίδιο πράγμα;"
- "Οι αστυνομικοί είναι κι αυτοί άνθρωποι", είπε ξεκάρφωτα.
- "Έχω ακούσει ότι σαν τέτοιοι ξεκινάνε".

[Ραίημοντ Τσάντλερ, "Αντίο, γλυκειά μου", εκδόσεις Λυχνάρι, 1990 (σελ.: 54)]

22 Απριλίου 2014

Δόλια γλώσσα

Κι εκεί που καθόμουν ωραία και καλά... δηλαδή, τί καθόμουν; πες καλύτερα πως είχα αποχαυνωθεί... Τέλος πάντων. Εκεί, λοιπόν, που καθόμουν ωραία και καλά, απολαμβάνοντας το αραλήκι των ημερών, είπα να χαζολογήσω λίγο τις ειδήσεις. Όχι στην τηλεόραση, μη φανταστείτε! Στο διαδίκτυο. Όπου πετυχαίνω τον παροξυσμό τού Ζιρινόφσκυ (παναπεί, του ρώσσου Μιχαλολιάκου), ο οποίος έκανε ρόμπα μια φουκαριάρα δημοσιογράφο, κατηγορώντας την ότι τολμάει να εργάζεται αν και είναι έγγυος! Κι επειδή άμα ξεφύγει ο άνθρωπος δεν συμμαζεύεται, χαρακτήρισε μιαν άλλη γυναίκα ως λεσβία επειδή τόλμησε να υπερασπιστεί την προηγούμενη δημοσιογράφο. Τέτοια ωραία.

Όμως, το πρόβλημά μου δεν ήταν ο Ζιρινόφσκυ. Αυτόν τον ξέρω από παλιά και δεν με εκπλήσσει πλέον. Το πρόβλημά μου δημιουργήθηκε από το βιντεάκι που συνόδευε την είδηση. Ήταν ένα απόσπασμα από δελτίο ειδήσεων του Σταρ, το οποίο μας πληροφορούσε ότι το ξέσπασμα του ρώσσου φασίστα ήρθε "λίγο πριν τη συνεδρίαση της Δούμα". Αν περιορίστηκα στα φάσκελα και δεν έσπασα τον υπολογιστή, είναι επειδή τον έχω χρυσοπληρώσει.

Ήμαρτον πια μ' αυτές τις γενικές! Ήμαρτον και αμάν πια με όλους τους κρετίνους που υποστηρίζουν ότι οι ξένες λέξεις δεν πρέπει να κλίνονται. Άκου της Δούμα! Όπως λέμε της τρόικα ένα πράμα, μπας και μας πουν αγράμματους. Ποιοί; Οι αγράμματοι. Ή, μάλλον, οι ημιμαθείς. Όλοι αυτοί, εν πάση περιπτώσει, που παίρνουν ένα τηλεμαρκούτσι (πληθυντικός; τα τηλεμαρκούτσι;) ή μια πέννα (πληθυντικός; οι πέννα;) μονμπλάν και παριστάνουν τους μορφωμένους, βιάζοντας και τα αφτιά μας και την αισθητική μας: της τρόικα, της Καλιφόρνια, της Ατλάντα, της Γουατεμάλα, της Κένυα... αλλά και: τα παλτό, τα πάσο, τα καζίνο... όπως και τα ξένα ονόματα: της Λένα, της Βίκυ, της Μπέσυ, της Μαρία (!! - όπως λέμε της Μαρία Κάλας), του Ναπολέων (!!)...

Παρένθεση: Με θλίψη θυμάμαι φίλο μου δικηγόρο να γράφει σε μια απόδειξη "...διά χειρός του δικηγόρου του Κωνσταντίνου Λέων...". Όταν παρατήρησα με έκπληξη "ρε συ, Κώστα, Λέων στην γενική;", ο φίλος μου αντέτεινε: "Λέοντος είναι το σωστό αλλά ή δεν το καταλαβαίνουν ή γελάνε όταν το λέω έτσι". Κι όχι τίποτ' άλλο αλλά έχω κι άλλον φίλο που λέγεται Καντανολέων... Κλείνει η παρένθεση.

Τί έγινε, ρε παιδιά; Πήραμε μια γλώσσα-χωνευτήρι και πάμε να της αλλάξουμε τον αδόξαστο; Έχουμε μια γλώσσα που, στο διάβα των χρόνων, έχει αποκτήσει μια εντυπωσιακή πλαστικότητα και πάμε να την γεμίσουμε αγκυλώσεις; Εξυπηρετώντας ποιόν σκοπό ακριβώς;

Ελπίζοντας ότι θα βοηθήσω μερικά μυαλά ν' αρχίσουν να δουλεύουν, επιτρέψτε μου μερικές παρατηρήσεις:

1) Ας πούμε ότι η τρόικα ή η Βενεζουέλα δεν πρέπει να κλίνονται. Πάσο. Πώς εξηγείται, όμως, η επιλογή τού θηλυκού άρθρου; Γιατί όχι ο Βενεζουέλα ή το τρόικα; Κι αν επιμένω ότι ο ποταμός Παρανάς (της νότιας Αμερικής) δεν πρέπει να παίρνει τελικό σίγμα, γιατί να μη πω το Παρανά; Ή ο Σαγκάη που δεν κλίνεται, σύμφωνα με τον φορμουλομαθή Πουρναράκη. Προφανώς, ακόμη κι αυτοί που επιμένουν πως τέτοια ονόματα δεν πρέπει να κλίνονται, με την επιλογή τού άρθρου αποδέχονται την κλίση τους εμμέσως πλην σαφώς. Βέβαια, σύμφωνα με τον Πουρναράκη, ούτε η φόρμουλα κλίνεται, έστω κι αν επιμένουν οι μαθηματικοί ή οι χημικοί να μιλάνε για φόρμουλες. Ελπίζω, όμως, να παραδέχεται ότι υπάρχουν κάψουλες.

2) Αν επιμένετε ακόμη σ' αυτόν τον ανιστόρητο κανόνα της ακλισίας, τολμήστε να δείξετε την απαιτούμενη συνέπεια στην άποψή σας και πείτε ο Καναδά, να δούμε ποιο χειλάκι δεν θα γελάσει. Ή δοκιμάστε να αναφέρετε τον τίτλο της γνωστής ταινίας ως το πορφυρό ρόδο του Κάιρο, να δούμε αν θα σιχαθείτε τον εαυτό σας ή όχι.

3) Και καλά, οι ξένες λέξεις δεν πρέπει να κλίνονται. Εκείνο το δόλιο το Μεξικό γιατί δεν κλίνεται; Σε ποια γλώσσα ακριβώς υπάρχει η λέξη Μεξικό; Στα αγγλικά υπάρχει το Μέξικο και στα ισπανικά υπάρχει το Μέχικο αλλά Μεξικό υπάρχει μόνο στα ελληνικά. Όπως ακριβώς το Πεκίνο. Δηλαδή; Ούτε οι εξελληνισμένες λέξεις πρέπει να κλίνονται;

4) Μιας και πιάσαμε τις χώρες, εκείνη η νοτιοαμερικανική χώρα που έχει πρωτεύουσα το Μοντεβίδεο, πώς γράφεται; Ουρουγουάη, Ουρουγουάυ ή Ουρουγουάι; Κι η άλλη εκεί κοντά, που έχει πρωτεύουσα την Ασουνσιόν, πώς; Παραγουάη, Παραγουάυ ή Παραγουάι; Ρωτάω, επειδή η γραφή με ήτα είναι καθαρά ελληνική, οπότε οι χώρες αυτές κλίνονται και με την άδεια του νόμου. Συνεπώς, εκείνοι που βλακίζουν με κάτι άκλιτες γενικές, ας μας πουν πώς τις γράφουν. Πάντως, αν επιλέγουν το γιώτα (το ύψιλον αποκλείεται), μάλλον πρέπει να χρησιμοποιούν το ουδέτερο άρθρο: το Ουρουγουάι και το Παραγουάι. Όπως θα πρέπει να κάνουν και με το γνωστό ποτάμι των ΗΠΑ, αλλάζοντας τον τίτλο της γνωστής ταινίας: το Μισισιπί φλέγεται (μπλιαχ!).

5) Πιο πάνω ανέφερα την λέξη πάσο. Ερώτηση: αυτή η λεξούλα κλίνεται ή όχι; Έχουμε φοιτητικά πάσα ή ντε και καλά υπάρχουν μόνο φοιτητικά πάσο; Αν επιλέξετε το δεύτερο, πρέπει να υιοθετήσετε και φράσεις-καρνάβαλους, όπως η ορχήστρα έχει δυο μπάσο ή χαμήλωσα τα μπάσο του ενισχυτή αλλά και ο χειρισμός του λάσο ή και η χρήση του γράσο. Κατ' αντιστοιχία, αν επιμένετε ότι δεν πρέπει να λέμε του καζίνου ή τα καζίνα, επιβάλλεται να χρησιμοποιείτε και πληθυντικούς-μαργαριτάρια, όπως: τα κινίνο, τα κρινολίνο, τα τραμπολίνο, τα κλαρίνο και τα μαντολίνο, για να μη πω και τα πιάνο, τα βιολί και τα βιολοντσέλο.

6) Κι αν όλα αυτά δεν αρκούν, ας το ξεφτιλίσω τελείως μπας και συνεννοηθούμε. Αν οι ξένες λέξεις δεν κλίνονται, θα πρέπει πλέον να λέμε: η οικοδομή βρίσκεται στα μπετό, το μπιλιάρδο παίζεται με τρεις μπάλα, δεν ξέρω ποια από τις δυο γραβάτα να βάλω, οι κάλτσα μου βρομάνε, η γιορτή της Μαρία, δυο καρπούζι σε μια μασχάλη δεν χωράνε, τα λευκά κολάρο, η κυβέρνηση της Σόφια, το κράτος των Σκόπια, μ' αρέσουν τα μπισκότο σοκολάτας, τα ράσο δεν κάνουν τον παπά, τρελαίνομαι για πατάτα τηγανητές, παράγγειλέ μου δυο μπαγκέτα πολύσπορες, μ' αρέσουν οι σούπα με λαχανικά...

Περαστικά μας!


Υστερόγραφο: Το χειρότερο με όλους αυτούς τους...παραμορφωμένους είναι που επιμένουν να κλίνουν αμιγώς ξένες λέξεις. Έτσι, ηδονίζονται να χρησιμοποιούν βάρβαρους πληθυντικούς, όπως τα σιντίς ή τα κομπιούτερς. Θυμηθείτε τον στιχουργό τής Ρόζας (ή, μήπως, της Ρόζα;), που ανάγκασε ως και τον μακαρίτη τον Μητροπάνο να αναρωτηθεί τι λένε τα κομπιούτερς κι οι αριθμοί. Να τους δω να παραγγέλνουν δυο τοστς ή δυο σάντουιτσις κι ας πεθάνω!

4 σχόλια:

Σεχτάρ ο Τρομερός είπε...

Μου θύμισες κάποιον (-ους) εκφωνητή, νομίζω ΕΡΤ (η ΔΤ, θα σε γελάσω), που τις προάλλες έλεγε "του Ιλλινόϊ", θέλοντας να εκφέρει την γενική του Ιλλινόϊς. Ο άνθρωπος σκέφτηκε: Ονομαστική, "ο Ιλλινόης", γενική "του Ιλλινόη", κατά το "ο καουμπόης" - "του καουμπόη". Η, κατά συνεπαγωγήν, από το πληθυντικός="εγέρθητι, δηλ. εγέρθητ-οι", άρα ενικός="εγέρθητος", του συμπαθούς ανωνύμου δεκανέα του ελληνικού στρατού.
Τέλος πάντων, αυτά μπορεί να είναι και ψιλά γράμματα.
Το πρόβλημα είναι πως σιγά-σιγά "αγγλικοποιείται" η καθεατήν Ελληνική, καθώς χάνονται τα γένη μετοχών (..."των επιδοθέντων κλήσεων"!) και επιθέτων, ακολουθώντας την μοίρα του απαρεμφάτου, κλπ.
Και δυστυχώς, ελέω της ευνοιοκρατίας της κυρίαρχης τάξης, τον χορό σέρνουν οι διορισμένοι αγράμματοι "δημοσιοκάφροι" των δημοσίων ΜΜΕ, που θάπρεπε νάναι πιο σοβαροί από τους ομολόγους τους των ιδιωτικών. Αλλά είπαμε, "Καπιταλισμός που σαπίζει".
Και, με την ευκαιρία, χρόνια πολλά, μιά κι έτυχε να σου κάνω ποδαρικό τέτοιες μέρες. Και καλά κουράγια.

teddygr είπε...

@ Σεχτάρ ο Τρομερός

Νομίζω ότι το θέμα τού "Ιλλινόη" δεν έχει σχέση με την κλίση του ονοματος αλλά με την γλωσσομάθεια του εκφωνητή. Βλέπεις, οι πολιτειακοί δεν προφέρουν το τελικό s της λέξης Illinois, οπότε ο εκφωνητής βρήκε την ευκαιρία να δείξει την μόρφωσή του.

Κάτι παρόμοιο συμβαίνει και με το Connecticut. Εδώ, οι πολιτειακοί δεν προφέρουν το μεσαίο c, γι' αυτό κι ακούμε συχνά να γίνεται λόγος για Κονέτικατ.

Α! Μιας και αναφερόμαστε στις ΗΠΑ, υπάρχουν και οι πλέον προχωρημένοι που επιμένουν να αποκαλούν Άρκανσο αυτό που μάθαμε ως Αρκάνσας. Ευτυχώς, δεν έχω ακούσει κανέναν -ως τώρα!- να μιλάει για Μασκβά, επειδή έτσι προφέρουν οι ρώσσοι την πρωτεύουσά τους.

Ανώνυμος είπε...

Είναι σαν μερικούς γραφικούς της Αριστεράς που για να μην το παίξουν εθνικιστές αποκαλούν την Κων/πολη "Ισταμπούλ" (και μάλιστα λάθος αφού το σωστό τουρκικό είναι Ινστάνμπουλ),με φράσεις όπως "θα πάω τριήμερο στην Ισταμπούλ", χωρίς όμως να λένε ποτέ Λάνταν (London)Παγί (Paris), ή Μπεαλίν (Berlin)..

Σεχτάρ ο Τρομερός είπε...

Ισως νάχεις δίκηο, Teddy, σε ότι αφορά την αμερικάνικη προφορά, που δεν την γνωρίζω παρά μόνον από την τιβί και το σινεμά.
Αλλά το κακό είναι πως οι ίδιοι "μορφωμένοι", που προφέρουν "του Ιλιννόϊ", κακοποιούν και τα γένη των μετοχών και διαπράττουν και άλλους βαρβαρισμούς.
Αλλά, τι ψάχνουμε τώρα...
...των οικιών ημών εμπιπραμένων!