Πνευματικά δικαιώματα δεν υπάρχουν. Οι ιδέες πρέπει να κυκλοφορούν ελεύθερα. Άρα...
... η αντιγραφή όχι απλώς επιτρέπεται αλλά είναι και επιθυμητή, ακόμη και χωρίς αναφορά της πηγής!

Η γλώσσα κόκκαλα τσακίζει

- "Ο λόγος που μ' άφησες έξω από την υπόθεση", είπε ήσυχα, "ήταν ότι νόμισες πως η αστυνομία δεν θα πίστευε ότι σκέτη περιέργεια μ' έσπρωξε να κατέβω εκεί κάτω χτες το βράδυ. Θα υποψιάζονταν ίσως ότι είχα κάποιον ύποπτο λόγο και θα με σφυροκοπούσαν μέχρι να σπάσω".
- "Πώς ξέρεις αν δεν σκέφτηκα το ίδιο πράγμα;"
- "Οι αστυνομικοί είναι κι αυτοί άνθρωποι", είπε ξεκάρφωτα.
- "Έχω ακούσει ότι σαν τέτοιοι ξεκινάνε".

[Ραίημοντ Τσάντλερ, "Αντίο, γλυκειά μου", εκδόσεις Λυχνάρι, 1990 (σελ.: 54)]

10 Ιανουαρίου 2014

Πλεονάσματα κι ελλείμματα - 5. Ο φούρνος τού Χότζα

Φαίνεται ότι τα λογής-λογής δημοσιονομικά ισοζύγια μοιάζουν στον καπιταλισμό με τον φούρνο τού Χότζα: αν τα στρίψεις κατάλληλα, μπορούν να δείξουν είτε πλεονάσματα είτε ελλείμματα, των οποίων μάλιστα το μέγεθος ποικίλλει, ανάλογα με την γωνία θέασής τους.

Υποθέτω πως όλοι θυμόμαστε την περίφημη απογραφή, στην οποία προέβη το 2004 ο αλήστου μνήμης Αλογοσκούφης, υπουργός οικονομικών στην πρώτη κυβέρνηση του Καραμανλή Β' του Μπουχέσα. Λες και ανακάλυψε τις λάσπες, ο φαιδρός υπουργός βάλθηκε να αποκαλύψει -και καλά!- τις λογιστικές λοβιτούρες με τις οποίες ο Σημίτης ο Νάνος κατάφερε -με την αγαστή συνεργασία τού αρχιτραπεζίτη Παπαδήμου- να βάλει την χώρα στην Ευρωζώνη. Ο κοντόμυαλος Αλογοσκούφης δεν μπορούσε να καταλάβει ότι, ξεμπροστιάζοντας τον Σημίτη, ουσιαστικά ξεμπρόστιαζε όλους τους ευρωσυνεταίρους μας, μιας και όλοι τα ίδια κόλπα είχαν κάνει.

Εκείνη η απογραφή, λοιπόν, εξακόντισε το έλλειμμα στα ύψη, ενώ μόλις δυο χρόνια νωρίτερα -υποτίθεται πως- το κρατάγαμε κάτω από το 3% του ΑΕΠ για να μπούμε στο ευρώ. Τσαντισμένοι με την μαλακία τής μπουχεσοκυβέρνησης, οι ευρωπαίοι απείλησαν την Ελλάδα με άμεση λήψή σκληρών μέτρων. Τότε ξύπνησε από τον λήθαργο (επί τέλους!) ο Αλογοσκούφης αλλά...τί να κάνει; Μήπως δεν είχε βγάλει μόνος του τα ματάκια του, ισχυριζόμενος ότι το έλλειμμά μας ήταν τόσο και όχι όσο έλεγε ο Σημίτης;

Στην απελπισία του, ο χαζοχαρούμενος κιθαρωδός-υπουργός έκανε την προχώ σκέψη: αφού είπα μόνος μου, σαν μαλάκας, πόσο είναι το έλλειμμα, δεν προσπαθώ να αβγατίσω το ΑΕΠ ώστε αυτό το έλλειμμα να παραμείνει αμετάβλητο ως ποσοστό; Και τότε γέλασε ολόκληρος ο πλανήτης, από Γη του Πυρός ίσαμε Γροιλανδία, μιας κι ο Αλογοσκούφης αποφάσισε να προσμετρήσει στο ΑΕΠ όλο το...μαύρο χρήμα: τα κόμιστρα των ταξί (τότε οι ταξιτζήδες δεν έκοβαν αποδείξεις), τα πουτανιάτικα των μπορντέλλων, τα βιζιτιάτικα των καλντεριμιτζούδων, τις μίζες των εφοριακών και των λοιπών δημοσίων υπαλλήλων, τον αέρα των καταστημάτων κλπ. Έτσι, μέσα σε μια νύχτα, το ΑΕΠ τής χώρας σχεδόν διπλασιάστηκε και το επόμενο πρωί οι έλληνες ξύπνησαν ζάμπλουτοι!

Τί δεν είχαν υπολογίσει ο Μπουχέσας και η παρέα του; Μα το εξής απλό: μόλις οι ευρωπαίοι είδαν πως η Ελλάδα πλούτισε τόσο, αποφάσισαν να της περικόψουν -η και να κόψουν τελείως- τις πάσης φύσεως επιχορηγήσεις (π.χ. το Γ' Κ.Π.Σ.)! Βλέπετε, η κατανομή των επιχορηγήσεων γίνεται με βάση το ΑΕΠ κάθε χώρας, οπότε με διπλάσιο ΑΕΠ δικαιούμασταν τα μισά λεφτά. Κάπου εκεί τελείωσε η ιστορία με την απογραφή, κατάπιαμε την γλώσσα μας, ψελλίσαμε κι ένα "συγγνώμη, ρε παιδιά, μια μαλακία είπαμε για να περνάει η ώρα" και επιστρέψαμε στον ίσιο δρόμο.


Μερικά χρόνια αργότερα, ήρθε η σειρά τού αξέχαστου Παπακωνσταντίνου, υπουργού οικονομικών στην κυβέρνηση του Παπανδρέου Γ' του Χαζού, να παίξει με τα ελλείμματα. Μέχρι τότε, εκείνος ο δόλιος ο προκάτοχός του, ο Παπαθανασίου, μαγείρευε τα νούμερα παλεύοντας να δείχνει ελλείμματα κάτω από 5%. Έλα, όμως, που το ΧΠΧΓ (*) είχε βάλει αμέτι-μουχαμέτι να προωθήσει στον τόπο μας την λαίλαπα του νεοφιλελευθερισμού και είχε ήδη συνεννοηθεί σχετικά με τον καμαριερογάμη τού ΔΝΤ, τον Στρως-Καν! Βέβαια, με έλλειμμα 5% δεν φωνάζεις το ΔΝΤ όσο διεστραμμένος κι αν είσαι. Αλλά για δυο Παπα-τζήδες που συνεργάζονται, δεν υπάρχει άλυτο πρόβλημα. Και ιδού:

Θυμηθείτε την διάκριση του δημόσιου τομέα, όπως την παρουσιάσαμε στο πρώτο σημείωμα αυτής της σειράς: Γενική Κυβέρνηση και Δημόσιοι Οργανισμοί. Όταν αναφερόμαστε σε πλεονάσματα και ελλείμματα, μιλάμε για το ισοζύγιο της Γενικής Κυβέρνησης, αφήνοντας έξω τις ΔΕΚΟ. Ο λόγος είναι προφανής: μια δημόσια επιχείρηση κοινής ωφελείας δεν είναι κερδοσκοπική αλλά σκοπεύει στην εξυπηρέτηση των πολιτών, ιδίως δε εκείνων που έχουν μεγαλύτερη ανάγκη βοήθειας. Για παράδειγμα: το ότι σήμερα έχει ηλεκτρικό ρεύμα ακόμη και το πλέον απομακρυσμένο χωριό τής ελληνικής επικράτειας, οφείλεται στο ότι η ΔΕΗ ήταν ΔΕΚΟ. Ποιός ιδιώτης θα ξόδευε εκατομμύρια για να φτάσει ο ηλεκτρισμός σε κάτι απίθανους οικισμούς με πέντε σπίτια σε μια βουνοκορφή ή σε ένα ξερονήσι; Λογικά, λοιπόν, οι Δημόσιοι Οργανισμοί όχι μόνο είναι ελλειμματικοί αλλά οφείλουν να είναι τέτοιοι, διότι μόνον έτσι δικαιολογείται ο σκοπός τής "κοινής ωφελείας" που έχουν.

Εδώ είναι που έπιασαν δουλειά οι δυο Παπα-τζήδες τής ιστορίας μας. Προκειμένου να μπλέξουν την χώρα στα δίχτυα τού ΔΝΤ, έπρεπε να δείξουν αυξημένα ελλείμματα. Κι αφού το κόλπο τής απογραφής το είχε κάψει ο Αλογοσκούφης, τι πιο απλό από το να συνυπολογίσουν τα ελλείμματα των ΔΕΚΟ στο έλλειμμα της Γενικής Κυβέρνησης! Έτσι, λοιπόν, με απόφαση Παπακωνσταντίνου, στις αρχές τού 2010 οι ΔΕΚΟ μεταφέρθηκαν στον στενό δημόσιο τομέα.

Βέβαια, κάτι τέτοιο δεν είναι απλό. Εφ' όσον δημοσιονομικά οι ΔΕΚΟ θεωρούνται ιδιωτικός τομέας, η μεταφορά τους στο δημόσιο πρέπει να γίνεται υπό τα αυστηρά κριτήρια που ορίζουν οι κανονισμοί τής Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το βασικώτερο απ' αυτά είναι το κριτήριο του 50%, σύμφωνα με το οποίο μια ΔΕΚΟ μεταφέρεται στον δημόσιο τομέα όταν τα έσοδά της δεν ξεπερνούν το 50% των εξόδων της. Έλα, όμως, που ελάχιστες ΔΕΚΟ (και, μάλιστα, αμελητέες οικονομικά) πληρούσαν αυτό το κριτήριο! Αλλά είπαμε: ουδέν πρόβλημα άλυτο για δυο Παπα-τζήδες... Το κόλπο που σκαρφίστηκαν ήταν απλό: θα βάφτιζαν τα έσοδα των ΔΕΚΟ ως...έξοδα! Και ιδού πώς:

Όπως εξηγήσαμε, οι ΔΕΚΟ οφείλουν να είναι ελλειμματικές λόγω των κοινωνικών παροχών που προσφέρουν. Τα ελλείμματά τους αυτά καλύπτονται με κρατικές επιδοτήσεις, οι οποίες -φυσικά- καταχωρίζονται στα έσοδά τους. Προσέξτε την σειρά: προσφέρω μια υπηρεσία φτηνά ή δωρεάν και η διαφορά καλύπτεται από τον κρατικό κορβανά.

Τί σκαρφίστηκε, λοιπόν, ο Παπακωνσταντίνου; Χαρακτήρισε αυτές τις επιδοτήσεις ως "επιδοτήσεις στην παραγωγή", καταγράφοντάς τες όχι ως αυξητικές των εσόδων αλλά ως μειωτικές τού κόστους. Βέβαια, ποσοτικά το αποτέλεσμα είναι ίδιο αλλά οι "επιδοτήσεις στην παραγωγή" δεν λαμβάνονται υπ' όψη κατά τον λογιστικό υπολογισμό τού κόστους εκμετάλλευσης! Έτσι, όλες οι ΔΕΚΟ έδειξαν φουσκωμένα λογιστικά ελλείμματα, καλύπτοντας το κριτήριο του 50%. Όπως είπαμε και χτες, όντως η λογιστική είναι τέχνη!

Μ' αυτά τα κόλπα αλλά και με άλλα (όπως π.χ. φουσκωμένες αποσβέσεις) οι ΔΕΚΟ φορτώθηκαν στην καμπούρα τής Γενικής Κυβέρνησης, εκτινάσσοντας το έλλειμμα σε ύψη που δικαιολογούσαν την παρέμβαση του ΔΝΤ.

Λεπτομέρεια με νόημα: Για να μεταφερθεί μια ΔΕΚΟ στην Γενική Κυβέρνηση πρέπει να υπάρχει μελέτη η οποία να πιστοποιεί ότι τα δεδομένα που επιβάλλουν την μεταφορά της ίσχυαν επί μια πενταετία τουλάχιστον και θα συνεχίσουν να ισχύουν για άλλα πέντε χρόνια τουλάχιστον, αν δεν γίνει η μεταφορά. Το 2010 δεν υπήρχαν τέτοιες μελέτες ούτε για δείγμα.

Α! Και κάτι τελευταίο! Το 2010 οι δυο Παπα-τζήδες μετέφεραν τα ελλείμματα των ΔΕΚΟ στην Γενική Κυβέρνηση, προκειμένου να βάλουν την χώρα υπό την επιτήρηση της τρόικας. Τα κατάφεραν. Το 2011, αφού το έγκλημα είχε συντελεστεί, αυτές οι ίδιες ΔΕΚΟ μεταφέρθηκαν δημοσιονομικά και πάλι στον ιδιωτικό τομέα. Τόσο απλά!


(*) ΧΠΧΓ: Διεθνής συντομογραφία τής φράσης "Χαζό Παιδί Χαρά Γεμάτο".

2 σχόλια:

Cos είπε...

'Όλα σωστά και όμορφα, αλλά δεν νομίζω ότι έγιναν γιατί είχαμε να κάνουμε με διάφορα ΧΠΧΓ και φυσικά δεν το νομίζεις και εσύ.
Πρέπει λοιπόν να δούμε και το γιατί έγιναν αυτά που έγιναν και ίσως οι τελευταίες εξελίξεις με το ΤΤ (και άλλες που απ' ότι φαίνεται θα ακολουθήσουν) μας οδηγήσουν και σε άλλους δρόμους από αυτούς που ξέραμε μέχρι τώρα. Εννοώ ότι ο ανταγωνισμός των καπιταλιστών φαίνεται να πηγαίνει πολύ μακριά και να περιλαμβάνει την ολοσχερή καταστροφή και της εγχώριας αστικής τάξης.

Ανώνυμος είπε...

Αν δεν έρθει η μεγάλη ανατροπή ζήτω που καήκαμε!!!